Η Γυναίκα και οι Πολλαπλοί της Ρόλοι
Η σύγχρονη γυναίκα καλείται να ανταπεξέλθει σε πολλαπλούς ρόλους και σχέσεις, να εξισορροπήσει τις δικές της ανάγκες, τις ανάγκες της εργασίας της και τις ανάγκες των σημαντικών άλλων (π.χ. του συντρόφου, των παιδιών ή και των γονιών) και να διαχειριστεί το χρόνο κατάλληλα και δίκαια για όλους. Στην προσπάθεια αυτή, μπορεί συχνά να βιώνει σύγκρουση, ενοχή, ματαίωση, θυμό, απογοήτευση, απόγνωση, ανεπάρκεια. Τα συναισθήματα αυτά είναι αναπόφευκτο να δημιουργηθούν. Το θέμα είναι πώς μπορώ να τα διαχειρίζομαι και πώς μπορώ να ρυθμίζω την επαφή μου με τους σημαντικούς άλλους της ζωής μου, ώστε να αποκτήσω μια εσωτερική ισορροπία και να αισθάνομαι ότι δίνω και παίρνω ευχαρίστηση από τις σχέσεις μου.
Βασική προϋπόθεση είναι να θυμάμαι να ικανοποιώ τις προσωπικές μου ανάγκες, λαμβάνοντας υπόψιν ότι αν δεν φροντίσω τις ανάγκες μου, δεν θα έχω τη δυνατότητα να ανταποκριθώ αποτελεσματικά σε κανέναν από τους ρόλους μου. Ακολουθεί μία λίστα με προσωπικές ανάγκες που μπορεί να την έχω ως έναν οδηγό.
- Κοιμάμαι καλά;
- Τρώω σωστά;
- Γυμνάζομαι;
- Έχω βοήθεια με τις δουλειές του σπιτιού;
- Έχω οικονομική υποστήριξη;
Δίνω χρόνο στον εαυτό μου για
- Αγκαλιά και επαφή με το σύντροφό μου;
- Να συναντηθώ με κάποιον φίλο/φίλη μου;
- Χαλαρό παιχνίδι με το παιδί μου;
- Χαλάρωση μακριά από το παιδί μου;
- Να ακολουθήσω κάποιο από τα ενδιαφέροντά μου;
- Να μιλήσω με κάποιον για τις όποιες ανησυχίες μου;
Όταν φροντίζω σταθερά τις ανάγκες μου, μπορώ να έχω την ενέργεια, την ηρεμία και την παρουσία που χρειάζεται για να είμαι δημιουργική.
Το στάδιο προσαρμογής στους νέους ρόλους
Σε όσους περισσότερους ρόλους είμαι, τόσο πιο δύσκολο είναι να εξισορροπήσω τις ανάγκες μου. Συνεπώς, χρειάζεται να επιλέγω ρόλους που ταιριάζουν στη φύση, την κλίση και την μοναδικότητά μου, καθώς επίσης να έχω εξετάσει προσεχτικά την ανάληψη ενός νέου ρόλου, π.χ. μέλος ενός συλλόγου, διαχειρίστρια, εθελόντρια κ.λπ. διότι απαιτεί δέσμευση, επιπλέον ενέργεια και χρόνο. Με την ανάληψη ενός ρόλου, διαταράσσονται αυτόματα οι ισορροπίες και δημιουργείται η ανάγκη προσαρμογής στο νέο ρόλο. Για παράδειγμα, όταν ένα ζευγάρι αποκτά παιδί, η δημιουργία του ρόλου του γονιού, διαταράσσει ισχυρά τις ισορροπίες ανάμεσα στο ζευγάρι. Παρόλα αυτά, με το πέρας του χρόνου, το ζευγάρι έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει νέες ισορροπίες. Προϋπόθεση, είναι να δοθεί από το ζευγάρι ο απαραίτητος χρόνος για προσαρμογή στη νέα κατάσταση. Κατά την περίοδο της προσαρμογής μπορεί να προκύπτουν πολλά δύσκολα συναισθήματα. Είναι φυσικό να αισθανθώ κούραση, άγχος, στεναχώρια, θλίψη, ανεπάρκεια, φόβο και ότι άλλο μπορεί να σημάνει για εμένα αυτός ο νέος ρόλος στον οποίο καλούμαι να ανταποκριθώ. Κατά την περίοδο της προσαρμογής είναι βοηθητικό να δώσω χώρο και να μπορώ να αφουγκραστώ αυτό που αισθάνομαι χωρίς να το κρίνω, χωρίς να επικρίνω τον εαυτό μου ή ακόμα και τον σύντροφό μου.
Αυτή η πρώτη φάση αποδοχής των συναισθημάτων και η ικανότητα να μπορώ να στέκομαι σε αυτό που νιώθω χωρίς επίκριση, θεμελιώνει την προσαρμογή σε κάθε καινούργιο ρόλο που αναλαμβάνω.
Ο ρόλος μου ως γονιός
Ακόμα και όταν έχω περισσότερα από ένα παιδιά, προσπαθώ να ορίζω τακτικά ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αποκλειστικού χρόνου με το κάθε παιδί για να παίζουμε μαζί. Εδώ σημειώνω ότι η λέξη «παίζουμε» σηματοδοτεί το χρόνο που περνάω με το παιδί μου κάνοντας κάτι που μας ευχαριστεί, είτε πρόκειται για μια ζωγραφιά, μια κατασκευή, να διαβάσουμε ένα βιβλίο, να κάνουμε μαζί κάποιο άθλημα. Κατά τον αποκλειστικό μας χρόνο, αφήνω το παιδί να προτείνει τι θέλει να κάνουμε κι εγώ απλά ακολουθώ, εκτός αν αυτό που ζητάει είναι κάτι το οποίο δεν είμαι διαθέσιμη να κάνω εκείνη τη στιγμή. Για παράδειγμα, είμαι πολύ κουρασμένη και το παιδί μου ζητάει να παίξουμε κυνηγητό. Σε αυτή την περίπτωση, συμφωνούμε μαζί σε μια άλλη δραστηριότητα που να είναι εντάξει και για τους δυο μας. Ο αποκλειστικός χρόνος με το παιδί, μας βοηθάει να νιώσουμε οικειότητα και μας δίνει τη δυνατότητα να απολαύσουμε ο ένας την παρέα του άλλου. Όσο πιο συχνά μπορώ να εξασφαλίζω ποιοτικό χρόνο με το παιδί μου, τόσο πιο πολύ ενδυναμώνεται η σχέση μας.
Όταν μεγαλώνω μόνη τα παιδιά μου
Το να ζω μόνη με το/τα παιδιά μου σε κάποιες περιπτώσεις περιπλέκει περισσότερο τα πράγματα. Ως μόνος γονιός:
- Θυμάμαι να ζητώ βοήθεια όταν τη χρειάζομαι. Η βοήθεια μπορεί να έρθει από ένα φίλο, μία φίλη, ένα συγγενή, ή έναν πολύ κοντινό μου άνθρωπο που μπορεί να με διευκολύνει σε μία δύσκολη στιγμή.
- Επιλέγω τους ανθρώπους στους οποίους μπορώ να εμπιστευτώ τη φροντίδα των παιδιών μου. Π.χ. Η δύσκολη δική μου σχέση με τον πατέρα ή την μητέρα μου καθιστούν αδύνατη την καλή επικοινωνία του παιδιού μου με τα συγκεκριμένα πρόσωπα. Επομένως, σε μία τέτοια συνθήκη, είναι προτιμότερο να μην τα επιλέγω ως σταθερά πρόσωπα φροντίδας των παιδιών μου.
- Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο μαμάδων/γονιών καθώς οι άλλοι γονείς είναι μία πηγή από όπου μπορούμε να πάρουμε φροντίδα και υποστήριξη.
- Μοιραζόμαστε τις δουλειές με άλλους γονείς ιδιαίτερα αν μένουμε στην ίδια γειτονιά.
- Ανταλλάσσουμε playdates. Όταν τα παιδιά μας μεγαλώσουν λιγάκι, μπορούμε να κανονίζουμε playdates χωρίς απαραίτητα να συνοδεύουμε το παιδί μας σε αυτά. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει χρόνο για να δουλέψουμε, για να περάσουμε αποκλειστικό χρόνο με το άλλο μας παιδί, ή απλά για να κάνουμε ένα διάλειμμα και να ξεκουραστούμε.
Ο ρόλος μου ως σύντροφος
Πολύ συχνά μέσα από την πολυπλοκότητα των ρόλων μας χάνουμε την επαφή μας με τον/την σύντροφό μας και μπορεί να βιώνουμε μοναξιά και έλλειψη κατανόησης. Καθώς όμως η συντροφική σχέση είναι σημαντική στη ζωή μας, χρειάζεται να φροντίζουμε τις ανάγκες μας ως ζευγάρι. Αυτό σημαίνει να παρέχουμε προσωπικό χρόνο στην ύπαρξη του ζευγαριού για αγκαλιά, ερωτική επαφή, μοίρασμα, επικοινωνία, διασκέδαση. Και σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για τον αποκλειστικό χρόνο που μπορεί να έχω με τον σύντροφό μου. Αυτό μπορεί να σημαίνει μία μικρή βόλτα για φαγητό οι δύο μας, ένα σινεμά, ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να θέλουμε να μοιραστούμε με το σύντροφό μας. Αν δε, είμαστε και γονείς, και τα παιδιά μας είναι αρκετά μεγάλα (πάνω από δύο ετών) κανονίζουμε ανά διαστήματα να πάμε ένα ολιγοήμερο ταξίδι οι δύο μας.
Μέσα από το συντροφικό μας ρόλο παίρνουμε δύναμη για να μπορούμε να ανταπεξέλθουμε και στους υπόλοιπους τομείς της ζωής μας.
Ο ρόλος μου ως επαγγελματίας
Ο ρόλος μου ως επαγγελματίας είναι εξίσου σημαντικός καθώς συχνά καταλαμβάνει μεγάλο μέρος του χρόνου και της ενέργειάς μου. Μπορεί να είναι ένας ρόλος τον οποίο αναλαμβάνω εξ ανάγκης, να είναι δηλαδή η ανάγκη επιβίωσης που με ωθεί στο να ανταποκρίνομαι στο ρόλο αυτό. Αν αναγνωρίζω μόνο αυτή τη διάσταση στον επαγγελματικό μου ρόλο, αυτό μπορεί να επιφέρει μεγάλες δυσκολίες στην ποιότητα της ζωής μου γενικότερα. Αν όμως πέρα από την διάσταση της επιβίωσης αναγνωρίζω ότι μπορεί να υπάρχει και η διάσταση της δημιουργικότητας στον επαγγελματικό μου ρόλο, να νοιώθω δηλαδή ότι μέσα από αυτό το ρόλο μπορώ να δημιουργώ, τότε μπορώ να αντλώ ικανοποίηση από τη δουλειά μου. Το θέμα είναι να βρίσκω τρόπους να είμαι δημιουργική μέσα σε αυτό το ρόλο όποια και αν είναι η δουλειά μου. Αν δεν τα καταφέρνω, παρόλες τις προσπάθειες, αυτό ίσως να σηματοδοτεί πως χρειάζεται να κάνω μία επαγγελματική αλλαγή. Επίσης, ένα σημαντικό στοιχείο είναι να μπορώ να απομονώνω τις ώρες τις δουλειάς μου από τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας μου. Δηλαδή, να μπορώ να είμαι αφοσιωμένη στην δουλειά μου συγκεκριμένες ώρες την ημέρα και μετά να αφήνω χρόνο για να ξεδιπλωθούν οι υπόλοιποι ρόλοι της ζωής μου.
Σαν επίλογος
Τέλος, επειδή το να μπαίνω σε νέους ρόλους είναι αναπόφευκτο μέρος της ζωής, ας θυμάμαι να είμαι ευγενική με τον εαυτό μου, και να δίνω χρόνο στην προσαρμογή σε κάθε καινούργιο ρόλο που αναλαμβάνω.